ຕົວຢ່າງ ບໍລິສັດ ກໍໄກ່ ຈຳກັດ ເລີ່ມດຳເນີນທຸລະກິດ ປີ 2017, ມີຜູ້ຖືຮຸ້ນທັງໝົດ 15 ຄົນ, ມີຈໍານວນຮຸ້ນ1.000.000 ໃບຮຸ້ນ ຊຶ່ງມີມູນຄ່າເທົ່າກັນຮຸ້ນລະ 10.000 ກີບ, ລວມທຶນຈົດທະບຽນທັງໝົດ: 10.000.000.000 ກີບ, ໄດ້ສະຫຼຸບບັນຊີການເຄື່ອນໄຫວທຸລະກິດຂອງຕົນປີ 2023 ມີກໍາໄລສຸດ

ອາກອນລາຍໄດ້ ແມ່ນ ພັນທະເປັນເງິນ ທີ່ເກັບຈາກ ບຸກຄົນ, ນິຕິບຸກຄົນ ຫຼື ການຈັດຕັ້ງ ທີ່ມີລາຍໄດ້. ອາກອນລາຍໄດ້ ປະກອບດ້ວຍ ອາກອນລາຍໄດ້ວິສາຫະກິດ ແລະ ອາກອນລາຍໄດ້ບຸກຄົນ.

ອາກອນກຳໄລ ແມ່ນ ອາກອນທີ່ເກັບຈາກ ກຳໄລສຸດທິຂອງວິສາຫະກິດ ລວມທັງຜູ້ປະກອບອາຊີບອິດສະຫຼະ ທີ່ດໍາເນີນທຸລະກິດຢູ່ ພາຍໃນ ແລະ/ຫຼື ຕ່າງປະເທດ.

ພື້ນຖານຄິດໄລ່ອາກອນຊົມໃຊ້ ສຳລັບສິນຄ້ານຳເຂົ້າ ແມ່ນມູນຄ່າແຈ້ງພາສີ (ມູນຄ່າຂອງສິນຄ້າ, ຄ່າ ປະກັນໄພ, ຄ່າຂົນສົ່ງ ແລະ ຄ່າທຳນຽມອື່ນໆ) ບວກຄ່າພາສີ (ຖ້າມີ); ຄ່າທຳນຽມອື່ນໆແມ່ນຄ່ານາຍໜ້າ, ຄ່າຫຸ້ມ ຫໍ່, ຄ່າຄ່ຽນຖ່າຍ ແລະ ຄ່າຝາກສາງ ເຫຼົ່ານີ້ເປັນຕົ້ນ

ອາກອນມູນຄ່າເພີ່ມແມ່ນ ອາກອນທີ່ເກັບຕາມມູນຄ່າສິນຄ້າ ແລະ ການບໍລິການທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນຈາກການນຳເຂົ້າສິນຄ້າການສະໜອງສິນຄ້າ ແລະ ການບໍລິການຢູ່ພາຍໃນປະເທດ ຊຶ່ງຜູ້ຊົມໃຊ້ສຸດທ້າຍເປັນຜູ້ເສຍ.

ພື້ນຖານຄິດໄລ່ອາກອນຊົມໃຊ້ ສຳລັບສິນຄ້ານຳເຂົ້າ ແມ່ນມູນຄ່າແຈ້ງພາສີ (ມູນຄ່າຂອງສິນຄ້າ, ຄ່າ ປະກັນໄພ, ຄ່າຂົນສົ່ງ ແລະ ຄ່າທຳນຽມອື່ນໆ) ບວກຄ່າພາສີ (ຖ້າມີ); ຄ່າທຳນຽມອື່ນໆແມ່ນຄ່ານາຍໜ້າ, ຄ່າຫຸ້ມ ຫໍ່, ຄ່າຄ່ຽນຖ່າຍ ແລະ ຄ່າຝາກສາງ ເຫຼົ່ານີ້ເປັນຕົ້ນ; ການນຳເຂົ້າສິນຄ

ອາກອນຊົມໃຊ້ ແມ່ນ ພັນທະເປັນເງິນ ທີ່ເກັບຈາກ ການຊົມໃຊ້ບາງປະເພດ ສິນຄ້າ ທີ່ນໍາເຂົ້າ ຫຼື ຜະລິດພາຍໃນ ແລະ ການບໍລິການ ຂອງບຸກຄົນ, ນິຕິບຸກຄົນ ຫຼື ການຈັດຕັ້ງ ຢູ່ພາຍໃນປະເທດ.

ສ່ວຍສາອາກອນແມ່ນ ພັນທະເປັນເງິນຂອງບຸກຄົນ, ນິຕິບຸກຄົນ ຫຼື ການຈັດຕັ້ງທີ່ມີລາຍ ໄດ້ຈາກການປະກອບອາຊີບ, ການດຳເນີນການຜະລິດທຸລະກິດ, ການຊົມໃຊ້ສິນຄ້າ ແລະ ການບໍລິ ການ ຢູ່ ສປປ ລາວ ແລະ ຢູ່ຕ່າງປະເທດ ຊຶ່ງຕ້ອງເສຍຕາມອັດຕາທີ່ໄດ້ກ ຳນົດໄວ້ໃນກົດໝາຍ.

ບໍລິສັດ ງາມສະງ່າ ຂາອອກ-ຂາເຂົ້າ ຈຳກັດ ເຄື່ອນໄຫວທຸລະກິດ ສິນຄ້າຜ່ານແດນໄດ້ ສະຫຼຸບບັນຊີປະຈຳປີ N ໂດຍມີການແຈ້ງລາຍຮັບທຸລະກິດປະຈຳປີທັງໝົດ 2.500.000.000 ກີບ; ແຕ່ວ່າ ດ້ານລາຍຈ່າຍບໍ່ມີເອກະສານຢັ້ງຢືນທີ່ຖືກຕ້ອງ ແລະ ບໍ່ຄົບຖ້ວນ ຈຶ່ງຈະຕ້ອງຖືກຄິດໄລ່ອາກອນກຳໄລ ແບບບັງຄັບ

ສະແຕມອາກອນ ແມ່ນສະແຕມທີ່ກະຊວງການເງິນ ຈັດພິມຂຶ້ນມາ ເພື່ອຕິດໃສ່ເອກະສານ ໃຊ້ສໍາລັບຢັ້ງຢືນ ຄວາມຖືກຕ້ອງ ແລະ ເປັນຮັບຮູ້ທາງການ ເຊັ່ນ : ໃບຄຳຮ້ອງ,ໃບສະເໜີ, ໃບສຳເນົາ,ໃບຢັ້ງຢືນ,ໃບລາຍເກີດ,ໃບ ແຕ່ງດອງ,ໃບຢ່າຮ້າງ,ໃບອະນຸຍາດ,ໃບບັນທຶກ,ໃບສຳມະໂນຄົວ,ໃບສືບທອດມໍລະດົກ,ໃບມອບກໍາມະສິດ

ຕາມປົກກະຕິ ປີອາກອນ ສໍາລັບອາກອນກຳໄລ ແມ່ນປີປະຕິທິນ ຫຼື ປີການບັນຊີ ຊຶ່ງຈະເລີ່ມຕົ້ນ ແຕ່ວັນທີ 1 ມັງກອນ ເຖິງວັນທີ 31 ທັນວາ ຂອງທຸກປີ. ໂດຍອີງຕາມຈຸດປະສົງຂອງຜູ້ເສຍອາກອນ ຫຼື ບໍລິສັດບາງກຸ່ມຂອງຕ່າງປະເທດທີ່ມາລົງທຶນຢູ່ ສປປ ລາວ ຕ້ອງການນຳໃຊ້ປີອາກອນຂອງຕົນບໍ່ໄປຕາມປີ ປະຕິທິນ

ກຳໄລທາງບັນຊີ ແລະ ກຳໄລທາງອາກອນ ຄືກັນ ຫລື ຕ່າງກັນ?